İstimlak Hakkında Bilmeniz Gereken Can Alıcı Noktalar

İstimlak nedir ve bedeli nasıl hesaplanır? Kimlerde istimlâk yapma yetkisi bulunur? İstimlâk bedelinin hesaplanması. İstimlak bedelinin ödenmesi.

İstimlak: Özel mülkiyette bulunan gayrimenkullerin Kamu yararı olduğu durumlar da mülkiyetin  Devlet ya da Kamu tüzel kişiliği geçmişi sağlayan kanuni yoldur. 

İstimlak kararına idare alır. İstimlak kararı alınması için yüksek bir kamu yararı olması gerekir Herhangi bir proje ile ilgili olarak  kamu yararı olan İdare üniversiteler olabilir  belediyeler olabilir Köy tüzel kişileri olabilir İhtiyaçları olduğunda istimlak kararı alabilirler

Kamu yararı olan bir projenin uygulanmasında istimlakı istenen gayrimenkule eşdeğer yer Takas yapılabilecek bir yer mi yoksa Bedeli ödenir idare tarafından istimlak edilebilir Kişileri burada yapılabilecek tek şey istimlak bedeline itiraz olabilir başka yapabilecekleri hiçbir şey yoktur

Kimlerde istimlâk yapma yetkisi bulunur?

İstimlâk yetkisi Belediyelerde, Karayolları Genel Müdürlüğü’nde, DSİ Genel Müdürlüğü’nde ve Devlet Üniversiteleri’nde bulunur.

İstimlâk anlam itibariyle, devlet ya da tüzel kişilerin, kamu yararı için mülklerde bulunan taşınmaz malların tamamının ya da bir kısmının bedelini ödeyerek kendi tarafına geçirmesi anlamına gelmekte.

Hedeflenen gayrimenkul istimlak edilerek imar planlarına uygun olarak kamu hizmet alanları için kullanılabilir bunlarda; Park, yol, metro(yer altı treni), tramvay, alt ve üst geçit, otopark ve mezarlık gibi. Devlet tarafından istimlâk yapıldığında kişiden satın alınan gayrimenkulün bedeli peşin olarak ödenir.

İstimlâk bedelinin hesaplanması

istimlak bedeli’nde ödeme nakit ve peşin olarak yapılır. fakat kamulaştırma kanunun 3. maddesinde belirtilen”Ulaştırma Turizm ve yapılaşma” projelerde söz konusu bedenin altıda birinden aşağıda olmamak kaydıyla bir kısmı peşin olarak geri kalanı ise devletin verdiği en yüksek faiz oranı ile hesaplanarak 5 yılda ödenir, bedelin ödenmemesi durumunda ise adli yoldan faiziyle birlikte alınabilir

Kamulaştırma bedelinin tespiti ise kamulaştırma kanunlarına göre yola çıkılmakta.

Devlet tarafından oluşturulan bilirkişi kurulu, istimlâk olarak düşünülen ve kamulaştırılacak taşınmaz mal veya kaynağın bulunduğu arsaya veya araziye mahkeme heyeti ile birlikte gider, arsaya ya da araziye talip olan ilgililer dinlenir ve daha sonra taşınmaz mal veya kaynağın değerini belirlemek için şartlara uygun bir biçimde değer biçilir.

Türü, Çeşidi, Yüzölçümü belirlenir.

Arazinin veya Arsanın değerini etkileyebilecek bütün nitelik ve unsurların belirtilmesi ve her unsurun ayrı ayrı değer verilmesi şartlanır.

Satışa sunulan arazinin veya arsanın varsa vergi beyanı istenir.

Arazinin veya Arsanın, kamulaştırma tarihindeki resmi makamlarca yapılmış kıymet takdirlerin sunulması istenir.

Arazi veya Arsada, mevkii şartlarına göre, taşınmaz mal veya kaynağın kamulaştırma tarihi itibaren olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirin tutarın belirtilir.

Arsalarda, kamulaştırılma gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerin belirtilir.

Yapılarda, resmi birim fiyatları ve yapı maliyet hesaplarını ve yıpranma payının hesaplanır.

İstimlak bedelin tespitinde etkili olacak diğer objektif ölçülerin belirlenir.

Sayılan bu maddelere göre düzenlenecek olan raporda bütün bu unsurların cevaplarını ayrı ayrı belirtmek zorunluluğu bulunmakta ve ilgililerin beyanını da dikkate alarak gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak taşınmaz malın değerini tespit edilir.

İstimlak bedelinin ödenmesi

İstimlak Bedeli’nde ödeme nakit ve peşin olarak yapılır kamulaştırma kanunun 3. maddesinde belirtilen projelerde”Ulaştırma Turizm ve yapılaşma” söz konusu bedenin altıda birinden aşağıda olmamak kaydıyla bir kısmı peşin olarak geri kalanı ise devletin verdiği en yüksek faiz oranı ile hesaplanarak 5 yılda ödenir bedelin ödenmemesi durumunda ise adlı yoldan neden alınabilir