Yirmibirinci yüzyıl cahilleri.

“21. yüzyılın cahilleri okuma yazma bilmeyenler değil, öğrenmeyen, öğrendiği yanlışlardan vazgeçmeyen ve yeniden öğrenmeyenler olacak” demişti ünlü Amerikalı füturist Alvin Toffler. Günümüzde Bir Yol Bir Kuşak adı ile yeniden canlandırılmaya çalışılan ve Çin, Ortadoğu ve Batı arasındaki ticaret yolu olan İpek Yolu’nun kullanımı İlk Çağ’a kadar uzanmaktadır.
Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu 65 ülkeye yayılan bu proje, 4,4 milyar insanı ve küresel gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) %40’ını kapsamaktadır. Günümüzde Bir Yol Bir Kuşak adı ile yeniden canlandırılmaya çalışılan ve Çin, Ortadoğu ve Batı arasındaki ticaret yolu olan İpek Yolu’nun kullanımı İlk Çağ’a kadar uzanmaktadır.
Dünyadaki, ilk kıtalar arası ticaret yolu unvanını sahip olan İpek Yolu, yüzyıllar boyunca Doğu’nun zengin medeniyeti Batı’ya taşımıştır. İpek Yolu sayesinde Doğu toplumları refah seviyesini yükseltmiştir. İpek Yolu asırlar boyunca ekonomik gelişmelerin yanı sıra farklı medeniyetleri, kültürleri, dil ve dinlere sahip milletleri birbirine bağlamıştır. Kısaca bu yol sadece ticari ürünler değil; bilgelerin, orduların, fikirlerin, dinlerin ve kültürlerin de yolu oldu.
Çin’den başlayarak Anadolu ve Akdeniz aracılığıyla Avrupa’ya ve diğer bir rotayla da Kızıldeniz üzerinden Afrika’ya kadar uzanan ticaret yollarının genel adı, bu yollar üzerinde ticareti yapılan en kıymetli mal olan ipekten dolayı “İpek Yolu” olarak adlandırılmıştır.
Tarihî İpek Yolu ekonomik açıdan taşıdığı önem sebebiyle bölgedeki milletlerin egemen olmak istediği bir coğrafya olmuştur. İpek Yolu’nun bu önemini coğrafi keşiflere kadar sürmüştür. Coğrafi keşiflerin ardından uluslararası ticaretin Atlas Okyanusu’na kaymasıyla birlikte ise önemini yitirmiştir. Ancak küreselleşme ile birlikte uluslararası ticaretin yaygınlaşması ve ulaşım imkânları sayesinde denize bağımlılığın azalması, tarihî İpek Yolu ile ilgili durumu artık yeniden gündeme taşımıştır. Ve 2013 yılından itibaren belli bir program dahilinde büyük yatırımlarla tekrar hayata geçirilmeye başlanmıştır.
Yakın bir dönemde İpek Yolu’nu yeniden canlandırmak ve dünya ekonomisine yeni bir yön vermek amacıyla Çin başta olmak üzere Türkiye’nin de içinde bulunduğu ülkeler ‘Tek Kuşak Tek Yol’ projesi kapsamında bir araya geldi. 2013 yılında Şi Cinping tarafından startı verilen ‘Tek Kuşak Tek Yol’ projesi ile Çin, Batı kökenli koşullu projeler karşısında kazan-kazan anlayışına dayalı olarak bölge ülkelerine kapsayıcı bir model sundu.
Kuşak kavramı projedeki kara yolları, demir yolları, petrol ve doğal gaz boru hatları ve diğer altyapı yatırımlarını ifade etmek için kullanılmıştır. Proje ile Çin’den başlayarak Orta Asya ve Moskova üzerinden Venedik’e kadar uzanan bir ulaştırma ağı kastedilmiştir. Projede tek bir rota yerine Asya-Avrupa yönünde koridorlar planlanmıştır. Bir Kuşak ve Bir Yol; Asya, Avrupa ve Afrika kıtaları boyunca uzanmakta ve Doğu’yu gelişmiş Avrupa ekonomisine bağlamayı hedef almaktadır. Projenin ilerleyeceği güzergah ekonomik kalkınma için muazzam bir potansiyele sahip olan ülkeleri içine almaktadır. Böylelikle diğer ülkelerle çok yönlü iş birliklerinin kurulması planlanmaktadır.
Türkiye ise proje içerisinde belirlenmiş alanlardan Çin-Merkez ve Batı Asya koridoru üzerinde yer almaktadır. Türkiye’nin de dâhil olduğu 65 ülkeye yayılan bu proje, 4,4 milyar insanı ve küresel gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) %40’ını kapsamaktadır. Etki alanı bu denli büyük olduğu için proje, uluslararası toplum tarafından büyük bir ilgiyle karşılanmıştır. Güzergâhta bulunan ülkelerin küresel ekonomiyle entegrasyonunun sağlanması planlanırken aynı zamanda ülke içi refahın arttırılabileceği bir vizyon da sunulmuştur. Doğu’dan Batı’ya uzanan projeye yönelik başlatılan çalışmalar, hem güzergâh üzerindeki ülkelere sermaye akışı sağlamayı hem de bu ülkelerde istihdamı artırmayı hedeflemektedir.
Sonuçta Toffler’ın söylediğine geliyoruz: Eğitim durumunuz ne olursa olsun, bildiğinden vazgeçmeye hazır olmayan, yeniden öğrenmeye istekli olmayan, kendi inanç ve düşüncelerine sıkı sıkıya bağlı insanlar, siyasi yelpazenin ne tarafında olurlarsa olsunlar, 21. Yüzyılın cahilleri olacaklar.

                    Mehmet TAŞCI
Eğitimci Yazar