ELEŞTİRİ KÜLTÜRÜ?

rnİnsan kendisi hakkında "güzelleyen/övücü" sözlerden hoşlanır. Biz buna "söz dünyasında statü/kariyer" diyebiliriz. İnsan kendisi hakkında "eskiten/eleyen/kusurlayan" veya "yetersiz/beceriksiz/iteleyen" sözlerden de hoşlanmaz. İkisi de fıtridir. Ancak eleştirinin bu iki tarifleme/temsilleme ile ilişkisi yoktur. Çünkü Eleştiri "Kişi" hakkında değil; yapılan "iş/eylem/hal" ile ilgilidir. Yani eleştiri bir "işlem analizi", "davranış yorumu", "edinim hesaplaması"dır. Dolayısıyla eleştiri özünde üç kuralı işletmeyi sağlamak durumdadır: Konuya hakim olmak; yöntemle sonuç arasındaki tutarlılığı ölçecek tecrübeye sahip olmak ve eleştirinin kişiliğe bulaşmasını engellemek.rnrnPeki neden "eleştiri yapıyorum" diyen özne ile "bana bunları söylettirmem!" diyen özne ikinci cümleye bile geçer geçmez "Kişilik meydan savaşı"na yöneliyor. "Eleştiriye tahammül etmemiz lazım" derken bir taraf; öbür taraf "Sen git önce aynaya bak!" kılıcını çekiyor. Çünkü çoğu zaman ortada olan/olup biten aslında "Eleştiri" kavramı ile tanımlayacağımız bir süreç değil. Başka bir şey olup bitiyor aslında; ama biz onu "Eleştiri" etiketiyle paketlemek istiyoruz. Oysa eleştirinin üç kuralı işletilse ortaya şu çıkacaktır.rnrnEleştiride iki tarafında konu hakkında bilgisi çek edilecek ve artacaktır. Yöntemle sonuç arasındaki tecrübeler "sonuca birlikte katkıda bulunalım" anlaşmasıyla sonuçlanacaktır. Konuya katkı, konu eksikliği şahısların kendi kişiliklerine yönelik bir hamle değil de kişiliğe seçenekler sunan ama onu tercihte serbest bırakan "Kişilik Yolculuğunda Yoldaki İşaretler" işlevi görecektir.rnrnAK Parti ve iktidarının sosyolojisi ile ilgili "övgü" ve "yergi/kınama" dili, gündemi "Propaganda" ile tariflene bilir. Eleştiri kavramıyla etkileşimi/ilişkisi yoktur. AK Parti hakkında övücü/teşvik edici hiç cümle kurmayan ama sürekli olumsuzlukları/eksiklikleri anlatan yaptığına "Eleştiri hakkı" demesin; Övücü/destekleyici söz dışında bir kez olsun konu/iş hakkında cümle kurmayan kişi de yaptıklarına/hatırlatmalarına "öz eleştiri" demesin. Çünkü eleştiri ile propaganda farklı şeyler.rnrnKişiliğe bulaştırmadan eleştiri işletmek; Devlete/değerlere bulaştırmadan politikaları eleştire bilmek marifet ister! İltifat yoksa marifet de yok diyenlerin ise niyeti başka!rnrn2023 Kuşağı niyet okuyan kuşak değildir! 2023 kuşağı propagandayı suçlamaz; ancak tercihi Eleştiri'dir.rnrn2023 KUŞAĞI